"Tonja z Glimmerdalen" Maria Parr

Jeśli chodzi o czytanie "Tonji ...", to miałem z nim dwa problemy. I nie, nie chodzi mi o to, że akcja przygód małej (ależ by mi się za tą "małą" oberwało od tej dziewięcioletniej pannicy), rudowłosej łobuziary z Glimmerdalen, rozgrywa się zimą i wiosną, gdzieś w odludnej, norweskiej osadzie, która składa się z kilku domów na krzyż i ośrodka wypoczynkowego, w którym, ze względu na właściciela, nie toleruje się obecności dzieci, co, razem do kupy, niezbyt współgra z wakacyjnym klimatem, w którym nurzają się odbiorcy. Nie. Pierwszy problem polega na tym, że ten wakacyjny klimat tak chłopaków wykańcza, że nie są w stanie (mimo obserwowanej przeze mnie ciekawości, co też dalej z zadziorną chłopczycą), przyswoić więcej niż jeden, góra dwa, rozdziały. A ta książka jest tak dobra, że najchętniej przeczytałbym ją za jednym posiedzeniem. No, ale nie chcąc być nie w porządku, za każdym razem z niecierpliwością czekałem, ciesząc się na myśl, że wieczorem znów będę się grzał w cieple tej książki. Tak, tak, bo choć "Tonja ..." zawiera wiele gorzkich pigułek (jak to w życiu), to jednak jako całość jest ciepłą opowieścią o przyjaźni, rodzicielstwie i wybaczaniu. A drugi problem? O tym na końcu, a teraz, po tym bełkotliwym wstępie, parę wyjaśnień.

Tonja nie jest Pippi, mimo że analogie z bohaterką Lindgren same się nasuwają. Rude włosy, chodzenie własnymi ścieżkami, traktowanie dorosłych jak równych sobie. Poznajecie? Tonja jednak, w przeciwieństwie do swojej szwedzkiej koleżanki, nie posiada skrzyni złotych monet. Jej skarbem jest za to najlepszy przyjaciel, będący jednocześnie jej ojcem chrzestnym - Gunnvald. Nie ma też super siły pozwalającej przenosić konia, ale jest megasilna swoją odwagą, bezkompromisowością, ciekawością świata i wielkim sercem, a to pozwala przenosić jej góry. Co tu dużo mówić, trawestując bohatera, dla odmiany, duńskiego filmu, Tonja jest klawa jak cholera.

Podoba mi się w tej książce prawie wszystko. To, jak wspaniałe potrafi być proste życie opisane na jej kartach. Szalone zjazdy na sankach z kierownicą, radość związana z wykotem owiec, nocleg pod gołym niebem, granie na skrzypcach ulubionej melodii. Niby nic, a strasznie zatęskniłem za wakacjami u dziadków i związaną z nimi beztroską. Podobają mi się też dorośli (no, może oprócz wspomnianego już właściciela kempingu - Hagena), którzy darzą dzieci zaufaniem i mimo, że roztaczają nad nimi ochronny parasol, to jednak nie jest to plażowy parasol nadopiekuńczości. Wreszcie podoba mi się, że nie jest to lukrowana opowieść, w której wszyscy żyją długo i szczęśliwie, bo co prawda do takiego końca książka zmierza, ale przecież po drodze mała głowa będzie miała do przemyślenia bardzo wiele problemów, z którymi jak się okaże, trudno poradzić sobie (a może nawet trudniej) dorosłym.

Nie wiem co jeszcze mógłbym napisać, żeby do lektury "Tonji ..." zachęcić. Nie wiem też w sumie czy powinienem, bo być może na mój stosunek do niej wpłynęło to, że z pewnego powodu jest to dla mnie książka wielce osobista i poruszająca dość czułe struny. I może dlatego, gdy na pytanie dlaczego przestałem czytać, odpowiedziałem: "Bo się wzruszyłem i muszę chwilkę odsapnąć, żeby nie łamał mi się głos", mój starszy syn stwierdził, że on jednak nie. Zatem spróbujcie i przetestujcie na sobie czy wy tak, czy nie. Moim zdaniem warto zanurzyć się na chwilę w świat Glimmerdalen i jego mieszkańców.

Na koniec łyżka dziegciu, czyli problem numer dwa, o którym na początku. Literówki. Morze, zatrzęsienie, cholerna lawina literówek i baboli w rodzaju powtórzeń. Nie chcę wnikać czy wspierająca finansowo instytucja naciskała z terminem. Nie będę się zastanawiał czemu tak fajne wydawnictwo popełnia karygodny błąd zlecając korektę i redakcję jednej osobie. Faktem jest, że czytanie "Tonji", szczególnie na głos, jest w pewnym momencie katorgą. Tak wyglądała książka po przeczytaniu, a dodać należy, że nie ma zakładek na początku, bo myślałem, że to tylko parę wypadków przy pracy i na końcu, bo już opadły mi witki i skończyły wklejki.

  I to ostanie zdanie, które powinno dopełniać historię, a na którym ojciec się zawiesił, psując efekt: "Do snu kołyszą ją dźwięki dwojga skrzypiec w oddali, które zmieszane się z szumem rzeki tworzą tej wiosennej nocy muzykę czyniącą cuda". Czekam zatem na drugie, poprawione już wydanie, żeby móc postawić książkę Marii Parr na półce, bo moim zdaniem warto zrobić tam dla niej miejsce.

PS. Errata, bo na śmierć zapomniałem o ilustracjach Heleen Brulot. Szkoda tylko, że Gunnvald mi się nie zgadza. Poza tym prosta kreska ilustratorki wszystkich ładnie nakreśliła.