Kajko i Kokosz. Złota kolekcja. Tom 1 - Janusz Christa

Ponieważ w mojej WBP planszówki są zgromadzone w Mediatece, to zdarza mi się wychodzić stamtąd dzierżąc w łapkach nie tylko pudełka z grami, ale i książki dla dzieci i młodzieży. Furda, że dzieci wyrosły, sentyment pozostał, a i wydawnictwa nie próżnują i na rynku pojawiają się rzeczy po prostu świetne (wypożyczony jakiś czas temu "Brud" trzymam pod ręką na stoliku nocnym i podczytuję z uciechą po dwa, trzy rozdziały). Tym razem jednak, pod wpływem feblika, zabrałem ze sobą naręcze Kajków i Kokoszów w jubileuszowym wydaniu nazwanym Złotą Kolekcją. Czy lektura pierwszego tomu zawierającego album "Złoty puchar" oraz dodatki w postaci wstępu pióra córki twórcy, Pauliny oraz posłowia Krzysztofa Janicza, w którym poznajemy historię zarówno rysownika jak i jego twórczości, była zawodem, przyjemną podróżą w czasie czy jeszcze czymś innym? Śpieszę wyjaśnić.

 

Słowiańscy wojowie, którzy wyewoluowali z marynarskich przygód Kajtka i Koka, okazali się być prawie moimi równolatkami. Siłą czasu (są odrobinę starsi) i geografii nie mogłem towarzyszyć im przy narodzinach na łamach "Wieczoru Wybrzeża", ale ponad dekadę później pani kioskarka odkładała do tekturowej teczki kolejne numery "Świata Młodych", bo pewien młody człowiek ciekaw był co też się w dziedzinie księcia Mirmiła wydarzyło. Czytałem zatem przygody gapowatego, ale dysponującego monstrualną krzepą Kokosza, a mych myśli nie zaprzątały dywagacje na temat tego czy wzięła mu się ona na skutek wpadnięcie do kociołka z magicznym wywarem czy też od spożywania swojskiej kaszy z omastą, tylko w dużych ilościach. Zachłannie pochłaniałem opisy kolejnych forteli wymyślanych przez robiącego w tej parze za inteligenta, Kajka. Z uciechą oglądałem małżeńskie awanturki księcia i chodzącej w innej niż ślubny kategorii wagowej, księżnej Lubawy. Słowem, byłem fanem, a na mojej półce piętrzył się stos zeszytów z zawartością wykreowaną umysłem i rękami Janusza Christy. Stos, dodajmy, przez moją skłonność do pożyczania na prawo i lewo, zaginiony w pomroce dziejów.

 

Tak było przed laty. Teraz do lektury siadł zgorzkniały, pięć krzyżyków dźwigający na grzbiecie cynik i zamiast cieszyć się jak dziecko z powrotu do przeszłości, zaczął szukać dziury w całym. I wymyślać. A to, że go kokoszowe gapiostwo drażni, a to, że go kajkowe przemądrzalstwo denerwuje, a to że złole jacyś niepozbierani, a to, a śmo ... Tymczasem prawda jest taka, że trzeba było do tej lektury podejść mniej analitycznie, a bardziej z sercem na dłoni. Nie dociekać czy seria wzorowała się na komiksach Goscinnego i Uderzo (a pewne kalki w KiK świadczą, że autor znał przygody Galów) i czy jest od nich lepsza czy gorsza. Jest po prostu inna, osadzona w innym, bardziej "moim", kontekście kulturowym i doskonale sobie w nim radząca. Zabawna, choć może nie zawsze w sposób tak wyrafinowany jak chcielibyśmy, ale za to czasem tak trafiający do czytelnika, że ten przez dziesiąt lat używa tekstów z niej pochodzących (choćby: "Dla podkreślenia wagi moich słów, Siłacz palnie pięścią w stół"). W skrócie, warta ponownego przeczytania, tym bardziej, że wspomniane wyżej dodatki (wstęp i posłowie) rzucają światło na pracę rysownika w czasach PRLu i trudności jakie w tej siermiężnej rzeczywistości musiał pokonać komiks jako gatunek (tfu!, zgniły Zachód), żeby przebić się (choćby przez cenzurę) i dotrzeć do czytelnika.

 

Żeby jednak choć odrobinę, choć troszeczkę pojątrzyć, to wydaje mi się, że KiK zestarzali się gorzej niż Tytusy. Ale to tylko moja prywatna opinia.