"Hanemann" Stefan Chwin

Kiedyś, zupełnym przypadkiem, podczas wizyty na Allegro, zapuścilem się w kategorię "Pocztówki" i obejrzałem sobie moje miasteczko powiatowe sprzed lat. Czasem, na pocztówkowym zdjęciu, obiektyw, zupełnym przypadkiem, ujął jakąś postać i zastanawiałem się, kim ów ktoś był, czy jeszcze żyje i czy przypadkiem tej osoby nie znam. Teraz, podczas lektury "Hanemanna", przypomniałem sobie tamto zdarzenie. Dlaczego? Bo opisywana książka, to właśnie zbiór takich, nakreślonych i utrwalonych słowem, obrazów. Obrazów Miasta, którego już nie ma, a które wyłania się z pamięci autora, właśnie w takich "pocztówkach". Są też i postacie. Tajemnicze, niedookreślone, czasem sprowadzone do inicjału nazwiska, równie enigmatyczne jak te z wspomnianych już widokówek, ale dzięki kolejnym fragmentom coraz mniej i mniej.
Stefan Chwin sportretował koniec Danzig z jego niemieckim mieszczaństwem, które w chwili gdy rozpoczynamy lekturę, opuszcza swą małą ojczyznę w pośpiesznym exodusie, z jego nazwami ulic wypisanymi gotykiem, z architekturą i całą masą szczegółów, które odróżniały go od późniejszego, powojennego i PRL-owskiego, Gdańska. Jednocześnie przedstawia osoby, przedstawicieli tego co było (Hanemann) i tego co przyszło (rodzina narratora, Hanka, Adam) budując, mimo wszystkich zadr i uraz, pomost porozumienia między nimi. Wydaje mi się jednak, że postacie wprowadzono tylko po to, by jakoś uczłowieczyć historię o Mieście. Bo to ono jest głównym bohaterem, a jego, w pewnym sensie, śmierć i ulegająca przykrej transformacji postać, przytłaczają osobiste ludzkie dramaty.
Wciągnęło mnie to malowanie słowem i ten świat, który zniknął i tylko od czasu do czasu wyskakuje z szuflad ludzkiej pamięci. I mimo, że nie lubię książek opisowych, statycznych, to jednak tą przeczytałem z niekłamaną przyjemnością. I przy okazji zrozumiałem miłość Jacka Dehnela do XIX-wiecznego sposobu bycia i do "tamtych" czasów :)

PS. Żałuję tylko, że nie dane mi było czytać o wiele piękniejszej (w sensie wydania) edycji wydawnictwa słowo/obraz/terytoria ze zdjęciami starego Gdańska.