"Skazani na ciszę" David Lodge

Pretekstem do piątkowej herbatki z Żoną i Sąsiadką, byli “Skazani na ciszę”, kolejna książka mistrza powieści uniwersyteckiej, Davida Lodge’a. I od razu zaznaczam, że zawiedzie się ten, kto napalił się na, zapowiedziane przez wydawcę na okładce, pieprzne kawałki z "intrygantką i mitomanką o niecodziennych upodobaniach seksualnych" w roli głównej. To nie seks bowiem, a właściwie spanking i przynależne mu klepanie się po zadkach, stanowi o sile tej książki. Co zatem spowodowało, że nawet nielubiąca w literaturze tematyki chorób i przemijania Sąsiadka, z przyjemnością przeczytała tę historię o postępującej głuchocie i walce ze starością, toczonej przez głównego bohatera, emerytowanego profesora lingwistyki? Może styl, bo Lodge ma lekkie pióro i z takąż lekkością się go czyta. Może sposób przedstawienia ważnych problemów, które w miarę upływu czasu, czy tego chcemy, czy nie, dotykają nas wszystkich. Może … Ja natomiast, dokładnie wiem dlaczego “Skazani …” podobali mi się bardzo.
Lodge mógł napisać slapstickową komedię o niedosłyszącym starszym panu, który bawiłby nas w kolejnych scenkach - wpadkach, wynikających ze złego zrozumienia usłyszanych tekstów, a ja napisałbym jajcarską notkę o tym, jak to ześmiałem się jak norka z cudzego nieszczęścia. Całe szczęście “Skazani …” to świetnie wyważona historia, w której, owszem, jest miejsce i na takie scenki, ale stanowią one dodatek do opowiadanej historii, a nie jej treść. Zatem dziś będzie poważnie.
Opowieść Desmonda Batesa, trafiła do mnie, bo dotyka rzeczy dla mnie ważnych, o których od pewnego czasu zdarza mi się coraz częściej myśleć. Podobnie jak Des jestem jedynakiem, który, kiedy przyjdzie na to pora, będzie musiał zaopiekować się rodzicem. Jaką przyjąć postawę wobec walki starszej osoby o własną niezależność? Jak pomóc, gdy taka osoba, pełna wiary w swoje siły, pomocy tej odmawia? To tylko dwa z tysiąca pytań, na które ja i bohater książki próbowaliśmy sobie odpowiedzieć.
Ale to nie wszystko, bo Des zmaga się z innymi demonami. Aktywny zawodowo człowiek zostaje w pewnym momencie zredukowany do niedosłyszącego, życiowego zawalidrogi, który uprzykrza życie swej żonie bizneswoman, nie może znaleźć sobie zajęcia i skazany jest na dyskusyjny ostracyzm. Czy ja też taki będę? Ile uda mi się pod koniec wycisnąć pasty z tubki, z napisem “Życie”? Jakie dotkną mnie ułomności i jak sobie z nimi poradzę?
Rozpisałem się, a nie lubię. Nasza trójka poleca. Kitek podchodził dwa razy, ale drugi raz zakończył się totalnym wciągnięciem w lekturę, więc i Wam radzimy, nie dajcie się zniechęcić początkiem. To naprawdę mądra książka, a ja osobiście żałuję, że Lodge jest tak słabo promowany, bo tworzy świetną literaturę.