"Androny" Jan Brzechwa

Wiersze dla dzieci autorstwa Jana Brzechwy wydawane były i są, w najróżniejszych układach, kombinacjach i w przeogromnej różnorodności opraw ilustratorskich, i to zarówno tych strawnych estetycznie jak i nie. Ja mistrza Jana czytam z przyjemnością w każdej postaci (specjalnie nie piszę “czytam dzieciom”, bo zdarza się, że klapnę i miast samotrzeć, pochłaniam wierszyki sam), to jednak o wiele lepiej robi mi się to, gdy świetnym tekstom towarzyszy równie rewelacyjna grafika. I choć przyjaźń pana Jana i J.M. Szancera zaowocowała wydaniem na świat kultowej “Lokomotywy” czy zbiorku “Brzechwa dzieciom” ze ślicznymi ilustracjami tego ostatniego, to i tak najbardziej lubię “Androny” z niezapomnianymi grafikami Bohdana Butenki.
Dlaczego właśnie “Androny”? Też mi pytanie! Jak człowiek, który cały swój blog (swojego bloga?) zapełnił pierdółkami, pisaninką, andronami właśnie, człowiek który plecie je na co dzień, mógłby ich nie uwielbiać? No, nie da się. Tym bardziej, że zbiór zawiera również te mniej znane wiersze Mistrza, w tym ukochany, czytany mi przez Babcię w dzieciństwie i wywołujący salwy śmiechu “Nie pieprz Pietrze”.
Jest w wierszach Brzechwy jakaś lekkość, a czytelnik odnosi wrażenie, że facet miał przy ich pisaniu niezły ubaw i kupę zabawy. I on tą zabawą słowem, rymem, puentą, zaraża. Starego i młodego. Bez wyjątku. A gdzieś z boku wchodzi pan Bohdan i dokłada do pieca swoimi jajcarskimi rysunkami, które bawią na równi z tekstem. Ja wiem, że nawał komplementów w tak krótkim tekście może powodować wysypkę, ale ja o “Andronach” inaczej nie mogę. Dodam tylko, że po najbliższej wypłacie zamieniam egzemplarz biblioteczny na własny.
A na zakończenie mały tekst przybliżający genezę powstania tytułowego wierszyka:
“Zażyłe stosunki łączyły Janka z Janem Marcinem Szancerem. Z racji swojej współpracy dość często się widywali. (…) Obaj mieli podobny typ wyobraźni i ogromne poczucie humoru. Ileż wtedy padało dowcipów wynikających z sytuacji, ile znakomitych powiedzonek! (…) Starsi już bądź co bądź panowie zachowywali się jak dwaj rozbrykani chłopcy i po prostu pletli androny. Właśnie padło to słowo, kiedy Janek  z szelmowskim uśmieszkiem zapytał:
– Powiedz mi, Marcin, czy ty wszystko potrafisz narysować?
 Marcin zachichotał, a chichocik miał zabawny i niesłychanie zaraźliwy, ale dyplomatycznie zapytał: – A co masz na myśli?
– Narysuj mi androna.
Marcin na chwilę spoważniał, wybałuszył oczy, po czym rezolutnie oświadczył: – Ty najpierw napisz, a ja wtedy narysuję.
– Ba! – jęknął Janek. – Jak ja napiszę, to już każdy potrafi narysować.
I tak powstał wiersz Androny:
»Pan Marcin plecie androny.
Z czego plecie? Ano z łyka.
Taki andron upleciony
Jest podobny do koszyka...«
Istotnie, koszyk to już każdy potrafi narysować.”