"Tuan" Cizia Zykë

Długo, oj długo, przyszło czekać polskim czytelnikom na kolejną powieść pisarza, podróżnika i awanturnika w jednym, czyli Cizi Zykë. W końcu jednak pojawił się "Tuan", piąty wydany w Polsce tytuł autora, którego bujne, pełne przygód życie, stało się dla niego istną skarbnicą, z której pełnymi garściami czerpie na potrzeby swego pisania. I co by o jego książkach nie mówić, zawsze wzbudzają wiele emocji. "Tuan" nie jest tu wyjątkiem i zbiera w sieci zarówno wielce pozytywne, jak i miażdżąco negatywne opinie. Jak spodobał się mnie? Cóż, stanę pośrodku barykady, co z pewnością nie spodobałoby się Mr. Cizi, człowiekowi, który nigdy nie idzie na kompromis.
Książka składa się z czterech historii opowiadanych przez narratora i rozgrywających się w różnych zakątkach globu. Razem z tytułowym bohaterem odwiedzimy m.in. Borneo, Australię, "Złoty trójkąt" czy Indonezję i poznamy kilka egzotycznych postaci. "Tuan" to baaaardzo męska proza. Z jednej strony mamy twardziela - mściciela, który realizuje swą vendettę, w imię pewnego specyficznego kodeksu honorowego, wyznawanego przez prawdziwych machos (dwie pierwsze gawędy), z drugiej - miłośnika Przygody, który rzuca wyzwanie klątwom i samej Śmierci (dwie kolejne). A poza tym jest w książce wszystko to z czego Zykë słynie: panienki się pieprzy (koniecznie przez kilka godzin), alkohol się pije (koniecznie najmocniejszy i wiaderkami), prochów się nie unika (acz wie się kiedy przestać), a jak już nie ma wyjścia, to gra się z przyjacielem w rosyjską ruletkę (koniecznie przy pomocy Magnum).
Czyta się szybko, acz w moim wieku już bez tych wypieków na twarzy, które towarzyszyły w podstawówce lekturze "Złota" czy "Sahary". Choć całość przypomina miks Rambo, Indiany Jonesa i postaci z Hemingwaya, to jednak gdzieś tam spod wielkiego neonu "Ja - Prawdziwy Mężczyzna" przebija okno na świat, w którym widzimy biedę Laotańczyków, uprzedzenia wobec rdzennych mieszkańców Australii, problem grabieży dzieł sztuki i wiele innych rzeczy, o których Tuan nie mówi wprost, ale które są w tekście. Trzeba je tylko wyłowić.
W moich oczach, gorszy od wcześniejszych książek Cizi, "Tuan" nie wciąga już tak bardzo. I nie pomaga tu fakt niezbyt starannego wydania. Z pustymi kartkami między rozdziałami, brakiem justowania linii oraz odnośników w słowniczku (choć może autor nie dopisał) i literówkami. Niemniej czekam na wydanie kolejnych, ze starszych książek, tego pisarza.