"Rumcajs" Václav Čtvrtek

Nie zna życia, kto nie służył w marynarce i nie zna się na zbójowaniu, kto nie przeczytał “Rumcajsa”. Ten klasyk gatunku, omawiający całość zagadnienia, począwszy od genezy procesu przekształcania się w rozbójnika, a na konsekwencjach takiego, a nie innego, stylu życia, skończywszy, to istna kopalna wiedzy dla tych, którzy chcieliby założyć na głowę kapelusz z bukowej kory, zamieszkać w leśnej jaskini i toczyć nieustające walki z niecnymi włodarzami pobliskiego miasteczka. A jeżeli widzicie niejakie problemy w zapuszczeniu brody, która ukryje rój pszczół czy też nie macie kurdybanowej skóry na rozbójnicki kaftan albo żołędzi do nabicia takiegoż pistoletu, no, to już trudno, będziecie musieli usiąść z pociechami i oddać się lekturze w domowym zaciszu. A naprawdę warto, bo Rumcajs w literaturze zbójeckiej  to, moim zdaniem, odpowiednik Rabarbara w literaturze pirackiej. Jeśli lubicie jednego, polubicie drugiego.

Postać stworzoną przez Václava Čtvrtka znałem do tej pory, chyba jak większość moich rówieśników (75 to był dobry rocznik), głównie z czechosłowackiego serialu animowanego dla dzieci w reżyserii Ladislava Čapka. Dzięki wpisowi u Jarmili dowiedziałem się o wersji książkowej i, po szybkim zakupie, postanowiłem skonfrontować swoje miłe, ale już dość mętne, wspomnienia, z książką. A że przy okazji Bartek z niemałą przyjemnością słuchał o perypetiach mieszkańca Rzacholeckiego Lasu …, cóż, wartość dodana do mojej uciechy.

Przygody dawnego jičínskiego szewca, w trochę ludyczny, ale szalenie zapadający w pamięć sposób (ech, wieczorynki), zilustrowane przez Radka Pilařa, przez 4 dni umilały nam wieczory. Niesamowite potyczki rozbójnika o gołębim sercu, który przez 24 rozdziały toczy je ze starostami, wójtami, księciem panem i jego małżonką, a w końcu samym austro-węgierskim cesarzem, są przezabawne i pełne niesamowitości. Ja wiem, że dziś brak u supebohatera laserów, szmerów i innych bajerów, dyskwalifikuje go na starcie i nawet starszak może powiedzieć, że: “Bentenowi może Rumcajs skoczyć!”, a jednak Bartek z błyskiem w oku słuchał o strzelaniu żołędziami, o szpuntowaniu stawu dębowym korkiem, o siedmiokrotnej polewce, którą nie tylko szło się najeść, ale i broń wyczyścić. Czyli jest w tekstach o Rumcajsie jakiś ponadczasowy czar, który mimo braku nowoczesnych gadżetów potrafi zauroczyć współczesnego przedszkolaka.

A ja? Dowiedziałem się, jak Rumcajs poznał Hankę (jakże inną od rabarbarowej Barbary, choć było blisko). Przypomniałem sobie rozbójnicki sposób krzesania ognia (lub płoszenia konia) i siłę zbójnickiego tytoniu (porównywalna z suszonymi grochowinami). Poza tym miałem mnóstwo uciechy z porównywania pirata i zbója, i do chwili gdy piszę te słowa, nie wiem, którego lubię bardziej.

Staroć? Ale z klasą! Polecamy i zaczynamy polowanie na “Hankę” i “Cypiska”.