"Drobne ustroje" Maria Zientarowa

Chwała niech będą Zacofanemu w Lekturze i wyimkom z Marii Zientarowej jego, albowiem gdyby nie wyżej wymienione, nigdy bym do rąk “Drobnych ustrojów” nie wziął i rozrywki wspaniałej, acz (o czym za chwilę), podszytej gogolowskim: “Z czego się śmiejecie? z siebie samych się śmiejecie! “, był się pozbawił. A tak to się pośmiałem, głową pokiwałem, Kitkowi na głos fragmentów naczytałem, nad powtarzalnością niektórych ludzkich zachowań powzdychałem i … I moje.

Mirę Michałowską vel Marię Zientarową znałem li i jedynie, jako scenarzystkę kultowego, w pewnych kręgach, serialu komediowego pt. “Wojna domowa”. Kto żywo reaguje na hasło: “Czy jest suchy chleb dla konia?”, temat zna, reszta niech doogląda, bo warto. Tymczasem dzięki ZWL (chwała mu!), dowiedziałem się, że twórczyni postaci Pawła i reszty, jest również pisarką, a stąd już była krótka droga do pozyskania którejś z jej książek. Padło na “Drobne …” i bardzo dobrze, bo choć cytowana u wyżej wzmiankowanego (chwała!), “Wojna …”, fajną jest, to jednak sytuacją bliżej mi do rodziców Janka i Andrzeja. Tych dwóch ostatnich, to przedszkolaki, z których jeden właśnie debiutuje w placówce oświatowej, a drugi jest tam już zadomowiony. Wypisz wymaluj, moje chłopy sprzed roku!

Pani Mira jest świetną obserwatorką, a moje karteczki z notatkami w stylu: “zgadza się”, “jak u nas!” czy “jako żywo Szymek/Bartek”, potwierdzają nie tylko celność spostrzeżeń, ale i o dziwo, ich prawdziwość, i co jeszcze dziwniejsze, nieustającą aktualność. Jak się bowiem okazuje, czy to lata 50-te XX wieku, czy też tu i teraz, rodzice i dzieci popełniają te same gafy we wzajemnych stosunkach. Zresztą, żebyż to były tylko krótkie styczne podobieństw, ale przecież całe rozdziały książki, to jakby kronika mojej rodziny. Pierwsza wizyta w przedszkolu. Ciągłe braterskie kłótnie o wszystko. Pierwszy wyjazd na kolonie (ciągle przed nami, ale nasze reakcje na to wydarzenie będą pewnie podobne). Ulga towarzysząca oddelegowaniu “żywego srebra” pod skrzydełka babci i radość z uzyskanej w ten sposób wolności. My to wszystko znamy. I czytając “z siebie samych się śmiejemy”, bo ...

… bo dodatkowo, te króciutkie rozdzialiki opisujące epizody z życia polskiej rodziny w modelu 2+2, są tak nasycone humorem, że momentami pękałem ze śmiechu. Tu jednak uwaga! Tak jak niektórzy zwykli przypinać literaturze metki “męskiej” i “kobiecej”, tak ja pozwolę sobie ometkować “Drobne …” jako literaturę “rodzicielską”. Co za tym idzie dowcip sytuacyjny i słowny, który rozrusza wątpia obdarzonych progeniturą, niekoniecznie musi trafić do pozostałych czytelników.

Cóż jeszcze mogę dodać na zachętę? Może ulubiony fragment? Niech będzie, choć wiedzcie, że z chęcią przytoczyłbym tu, jeśli nie całość, to przynajmniej ¾ przeczytanego tekstu. Mam jednak nadzieję, że ta skromna próbka zachęci Was do wyszperania tej niepozornej, a zapewniającej mnóstwo uciechy, książeczki.

"— No, to co teraz robi się z dziećmi? — chciała wiedzieć ciocia Andzia. Nałożyła już biały fartuch, zakasała rękawy, przyczesała gładko włosy. Była gotowa do objęcia pieczy. — Ty się kładź i tylko mów, co i jak, a ja będę robić.
— Idź do kuchni — zaczęła matka Janka — nastaw wodę i mleko. Podgrzej marchewkę z obiadu. Utrzyj surową kapustę. Nakrój chleba, posmaruj marmoladą i może białym serkiem. Podsmaż kartofle. Ustaw to wszystko na tacy. Zanieś do ich pokoju. Przedtem każ im zrobić siusiu i umyj Jankowi ręce. Przypilnuj, żeby Andrzej umył ręce. Zawiąż im fartuszki. Daj im po dwie tabletki witaminy C. Napuść wody do wanny. Rozściel łóżka. Wywietrz pokój. Sprawdź, czy jest woda w zbiorniku na kaloryferze. Wyjmij ich piżamy, zanieś do łazienki.
— Mama, Andrzej uderzył mnie w nos — krzyczał Janek.
— Nie szkodzi. Oddaj mu. Wyciśnij pastą do zębów na szczotki, bo inaczej wycisną całą tubę. Pamiętaj, żeby kąpiel nie była za gorąca. Wyszczotkuj im porządnie włosy. Sprawdź paznokcie. Potem przypilnujesz, żeby porządnie jedli. Poczytasz im po kolacji jakąś bajkę. Każesz im sprzątnąć zabawki. Potem sama je sprzątniesz. Potem wykąpiesz Janka. Wysmarujesz mu nogi gliceryną, bo mu skóra pęka. Potem włożysz mu piżamę i zaniesiesz go do łóżka, potem wykąpiesz Andrzeja i wysmarujesz mu łokcie i kolana taką maścią, co jest na półce nad wanną, bo ma jakąś wysypkę. Pamiętaj, żebyś mu nie tarła pleców, bo on tego strasznie nie lubi. Potem zaniesiesz Andrzeja do łóżka i sprzątniesz zabawki, które powyciąga przez ten czas Janek. Potem przeczytasz im coś do snu i będzie awantura, kto ma prawo spać z książką po przeczytaniu. Potem dasz im po łyżce tranu, bo tran najlepiej działa na noc. Potem zgasisz światło. Potem zawołają cię raz, że im się chce pić, raz, że ich brzuch boli, raz, że im przeszkadza pies sąsiadów, raz, żeby ci powiedzieć coś bardzo ważnego, a potem już przestaniesz chodzić, jak cię będą wołali, i gdzieś koło ósmej będą spali. Wtedy będziesz mogła włożyć na siebie coś suchego…"