"Ogień przy drodze" Tadeusz Zubiński

Prosty ze mnie człek, więc w swoich literackich wędrówkach staram się omijać “strumienie świadomości”, “zabawy formą” czy inne “fantasmagoryczno - oniryczne” cosie. Po prostu gubię się w nich, sensu odnaleźć nie mogę, a jeśli już odnajduję, wymaga to ode mnie takiego wysiłku, że wolę zrezygnować z lektury. Wiem, wiem. Dobra literatura wymaga wysiłku, ale pozwólcie, że ja będę zwolennikiem prostej, literalnej, choć wcale nie mniej wymagającej, prozy, a szerokim łukiem obchodził będę eksperymenty. Nie wszystkie, rzecz jasna, bo czasem przekaz jest dla mnie na tyle istotny, że machnę ręką, zacisnę ręką i przebiję się przez takie poplątanie sznurka z ogórkiem.
O dziwo, wszystko to, o czym wyżej pisałem nie ma zastosowania w przypadku opisywanej pozycji. “Ogień przy drodze” jest bowiem klasyczną powieścią, która z epickim rozmachem, na przykładzie dziejów polsko - ukraińskiej rodziny Winnickich, zamieszkującej Hallerówkę, małą podolską osadę, omawia trudne czasy II wojny światowej i konflikty narodowościowe, które “podpaliły” wówczas pogranicze.
Czemu zatem służy wstęp do tej notki? Ano temu, że czasem styl stoi na przeszkodzie w przeczytaniu książki. Bo mimo, że “Ogień …” to zwykła proza, bez nowoczesnych udziwnień, a tematyka naprawdę interesująca, nie dałem mu rady. I od razu mówię, nie chodzi mi o same opisy, których, lojalnie uprzedzam skrzywionych przez lektury obowiązkowe, jest sporo, ale o fakt nadużywania w nich przymiotników, przysłówków i, czego strasznie nie lubię, porównań. Te wszystkie: “jak coś tam”, “jakby coś innego” i “niczym” oraz zdanie na którym się potknąłem i już nie podniosłem: “Czapa obszyta czarnym, króciutkim barankiem, przypominającym owłosienie łonowe brunetki (...)”... Nie to żebym miał coś przeciwko brunetkom czy ich intymnym fryzurom (no, chyba że mowa o mega “bobrze” à la lata ‘70), ale, pardąsik, nie pasuje mi to do tej książki.
Jeśli zatem jesteście przygotowani na zmierzenie się z taką właśnie formą prowadzenia narracji, a to co mnie od książki odepchnęło, Was do niej przyciąga, czytajcie. Możecie bowiem doświadczyć tych wszystkich wzruszeń, które zawarte są w treści poza pierwszą setką stron, a które tak ładnie opisała u siebie montgomerry. Ja poległem, mimo nader interesującego wątku Gór Świętokrzyskich. Mam jednak ochotę na jeszcze jedną książkę Autora, bo jej lektura da mi odpowiedź, czy ten styl jest dla niego symptomatyczny.

PS. Znalazłem darmowy fragment, na którym można przetestować swoją kompatybilność z książką.